Sıcaklarda susuzluğa dikkat! Sadece su yetmez

Yaz mevsiminde artan sıcaklıklar, yoğun fiziksel aktivite veya uzun süre güneş altında kalmak, vücudumuzun hem su hem de elektrolit adı verilen önemli mineralleri kaybetmesine neden olabilir. Dehidrasyon, yani vücudun ihtiyacından daha fazla sıvı kaybetmesi, bu durumun adıdır. Hafif seviyede başladığında bile halsizlik, yorgunluk ve konsantrasyon güçlüğüne yol açabilir; ilerleyen durumlarda baş dönmesi, kas krampları, çarpıntı ve bilinç bulanıklığı gibi ciddi belirtiler ortaya çıkabilir.

Elektrolitler; sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve klorür gibi minerallerdir. Vücutta sıvı dengesini sağlamak, kasların düzenli kasılıp gevşemesini desteklemek, sinir sistemi iletimini mümkün kılmak ve kan basıncını dengelemek gibi hayati görevleri vardır. Sporcular, açık havada çalışanlar, yaşlı bireyler, çocuklar ve sıcak havada yoğun terleyen herkesin elektrolit dengesine özellikle dikkat etmesi gerekir.

Yaz aylarında kavurucu sıcaklarda çalışmak, uzun süre güneş altında kalmak veya ağır antrenman yapmak, terleme ile birlikte başlıca sodyum, potasyum ve klorür kaybına neden olur. Dolayısıyla yalnızca su içmek, bu kayıpları yerine koymaz. Bazı durumlarda, sadece su içmek kandaki sodyum seviyesini tehlikeli derecede düşürerek hiponatremiye yol açabilir. Bu tablo halsizlik, baş ağrısı, mide bulantısı, kas krampları ve ileri vakalarda bilinç bulanıklığı ile kendini gösterir.

Bilimsel veriler, yoğun terleme sonrası doğru rehidrasyonun yalnızca su değil, aynı zamanda elektrolitlerin de yerine konmasını gerektirdiğini gösteriyor. Bunun için en güvenli ve kolay yol, eczanelerde satılan hazır elektrolit çözeltileri (Oral Rehidrasyon Solüsyonları – ORS) kullanmaktır. Bu ürünler, Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği doğru mineral ve şeker oranlarına sahiptir: sodyum, potasyum, klorür ve glukoz dengesi, sıvının bağırsaktan en iyi şekilde emilmesini sağlar. Hazırlanışı basittir: paket içeriğini 1 litre temiz içme suyuna ekleyip karıştırarak gün içinde yavaş yavaş tüketebilirsiniz.

Eğer elinizde hazır ORS yoksa, evde pratik bir şekilde benzer bir karışım yapabilirsiniz. Bunun için 1 litre temiz içme suyuna 1 çay kaşığı (yaklaşık 3 gram) tuz ve 6 tatlı kaşığı (yaklaşık 30 gram) toz şeker ekleyin. Tüm malzemeleri iyice karıştırın ve karışımı gün boyunca yudum yudum için. Tuz, kaybolan sodyumu yerine koyarken; şeker, sodyumun bağırsaktan daha iyi emilmesine yardımcı olur. Potasyum desteği için yarım su bardağı taze sıkılmış portakal suyu veya yanında muz tüketebilirsiniz. Böylece hem mineral hem enerji desteği sağlanır.

Ayrıca, terleme sonrası beslenmenizde potasyumdan zengin gıdalar (muz, portakal, kayısı, yoğurt, ayran) ve magnezyum içeren besinler (badem, fındık, yeşil yapraklı sebzeler) yer almalıdır. Bu besinler, kas fonksiyonlarını destekler ve tekrar eden krampları önlemeye yardımcı olur.

Unutmayın; susuzluğu gidermek yalnızca kaybedilen suyu değil, aynı zamanda kaybedilen mineralleri de yerine koymaktır. Özellikle yaz aylarında, ağır fiziksel aktivitelerden veya uzun süreli terlemeden sonra elektrolit içeren sıvılarla rehidrasyon sağlamak sağlığınız için en doğru ve güvenli yaklaşımdır.

Haftaya görüşmek dileğiyle, sağlığınız eksik olmasın.