Psikologlardan kritik uyarı: Çocuğunuzla “en iyi arkadaş” olmayın

Psikologlar, çocukların ebeveynleriyle “en iyi arkadaş” rolüne itilmesinin ciddi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyardı.

Ebeveynlerle yakın ilişki kurmak sağlıklı bir bağ için önem taşıyor. Ancak uzmanlara göre bu bağın sınırları aşıldığında çocukların hayatını olumsuz yönde etkileyen bir tablo ortaya çıkıyor: “Parentifikasyon”. Psikoloji literatüründe “çocuğun ailenin içinde yetişkin rolünü üstlenmesi” olarak tanımlanan bu durum, çocukluk evrelerinin yaşanmasını engelleyerek hem kısa vadede hem de ilerleyen yıllarda ciddi psikolojik ve fiziksel sorunlara yol açabiliyor.

PARENTİFİKASYON NEDİR?

Psikology Today’e göre parentifikasyon, çocuğun aile içinde destekleyici yetişkin rolüne zorlanmasıyla ortaya çıkıyor. Bu durum kimi zaman küçük kardeşlerin bakımını üstlenmek ya da ebeveynler arasındaki tartışmalara hakemlik yapmak şeklinde görülüyor. Klinik psikolog Dr. Robyn Koslowitz, SELF dergisine yaptığı açıklamada “Bu, sadece kıyafet paylaşmak ya da birlikte vakit geçirmek değil. Çocuğun yetişkinin ihtiyaçlarını karşılamaya başlamasıdır” dedi.

UZMANLARDAN UYARI

Psikolog Kate Eshleman, Cleveland Clinic’e yaptığı açıklamada bu durumun çocuk için ağır sonuçlar doğurabileceğini vurguladı:

“Parentifikasyon, çocuğun gelişimsel evreleri yaşamasına engel olur. Arkadaşlarıyla vakit geçirmesi, derslerine odaklanması ya da yaşına uygun aktiviteler yapması gerekirken evin yükünü sırtlamak zorunda kalır.”

Eshleman’a göre bu süreçte çocuklar baş ağrısı, mide ağrısı, uyku sorunları ve iştah kaybı gibi bedensel belirtiler de gösterebiliyor.

İKİ TÜR PARENTİFİKASYON BULUNUYOR

Uzmanlar, bu olgunun iki boyutu bulunduğunu belirtiyor:

Duygusal parentifikasyon: Çocuğun ebeveynin sırdaşı, danışmanı ya da duygusal destekçisi olması.

Enstrümantal parentifikasyon: Çocuğun ev işleri yapmak, küçük kardeşlere bakmak ya da yetişkin sorumluluklarını üstlenmesi.

Her iki durumda da çocukluk, yerini yetişkinliğe bırakıyor. Uzmanlara göre bu rol değişimi, çocuğun gelişimini sekteye uğratarak ilerleyen yıllarda psikolojik sorunların temelini atıyor.