Türkiye Merkez Bankası altın alımını durdurdu!

2017 yılında yapılan bir düzenlemeyle Türkiye'de üretilen tüm altınların alma hakkı öncelikli olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nda bulunuyor. Ancak Merkez Bankası çok önemli bir karar alarak yerel madenlerde üretilen altın alımını durdurdu.

Ekonomim'den Özder Şeyda Uyanık'ın haberine göre, Merkez Bankası’nın aldığı bu kararın uluslararası piyasayla yurtiçi altın piyasası arasında 12 bin dolara kadar çıkan makasın ciddi oranda düşmesine neden olacağını söyledi. Altın ithalatı kotası nedeniyle sıkıntılı bir süreç yaşayan sektöre de can suyu olması beklenen karar, olumlu olarak karşılandı.

Yıllık 40 tona kadar ulaşan yerel üretimin, direkt madenlerden satışının yapılmasının, özellikle altın ithalatında oluşan cari açığın giderilmesine önemli oranda katkı yapması bekleniyor.

ULUSLARARASI PİYASA İLE MAKAS AÇILDI

Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, altın alımlarındaki durmanın yurt içinde özellikle fiyatlara yönelik bir hamle olabileceğini belirtti. Yılmaz, şunları söyledi:

“Merkez Bankası altın ithalatına bir kota koydu. Bu kotayı koyunca iki şey gerçekleşti. Kâğıt üzerinde altın ithalatı biraz azalmış gibi görünüyor ama maalesef başka yollara yönelenler de oldu. Ekonomi tarafında ise uluslararası piyasalardaki fiyatla Türkiye’deki fiyatlarda makas açılmaya başladı.

Dünya Altın Konseyi verilerine göre, Türkiye’nin mevcut altın rezervi 643 ton civarında ve dünyada 9. sırada yer alıyor. Yüzde 100 doğru bir iş yapılarak, Türkiye’de üretilenin hepsini TCMB satın aldığı için, bu fiyat makasının açılması piyasayı kötü etkiledi.”

"ALTIN FİYATLARINDAKİ FARKI AZALTMAK İÇİN YÖNTEM"

Yılmaz, altın alımlarının durmasının nedenleri arasında fiyat makasının kapanması amacıyla rezervden altın vermek yerine iç üretimin piyasaya verilmesinin bir yöntem olarak izlenebileceğini bu durumun da hem fiyat makasının kapanması için hem de diğer yolları engellemek için önemli bir yöntem olduğunu belirtti.

Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, alımların yeniden başlayıp başlamayacağına yönelik “Şunu çok iyi biliyoruz; 4,5-5 yıldır sürekli alım vardı. Geçmişte de 1-1,5 aylık bir ara dönem olmuştu. Bu dönem de muhtemelen 2-3 ay kadar geçici bir dönem olacaktır. Yeniden alımlar başlayacaktır diye düşünüyorum” dedi.

CARİ AÇIĞA ETKİSİ

Cari açık üzerinde önemli bir etkisi olan altın alımları ve fiyatlarının da iç alımın durdurulmasıyla nasıl etkileneceğini Yılmaz, şu şekilde anlattı:

“Bu durum ayrıca cari açık için hem negatif hem de pozitif etki edecek bir gelişme. Fiyatta realizasyon negatif etki olacaktır. Bir bu kadar da ithalatı da düşürebileceğiniz için pozitif etkisi de bu olacaktır.”

"MERKEZ BANKASI PİYASADAKİ OYNAKLIK İÇİN POZİSYON ALIYOR"

ekonomim.com’a konuşan Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel, TCMB’nin altın alımlarının durdurulduğunu doğruladı. Yücel, TCMB’nin altın alımlarını otomatik yaptığını, alım olmadığı dönemlerde bu durumun açıklandığını söylerken, sebeplere yönelik de Merkez Bankası’nın rezerv çeşitlendirmesi ya da küresel piyasalardaki oynaklık nedeniyle bir pozisyon alımı olabileceğini de ekledi.

İTHALATA GETİRİLEN KOTAYLA ÇELİŞKİLİ

TCMB Eski Kıdemli Ekonomisti Dr. Ali Çufadar, altın alımlarının ekonomik programa da etkisi olduğunu belirtirken, rezervleri artırmaya yönelik ise önemli olduğunu belirtti.

TCMB’nin altın alımı sonucu piyasaya sürdüğü likiditeyle hem para arzını hem de kura  etki ettiğine dikkat çeken Çufadar, alımların durması ihtimalinin ithalat kotasıyla çelişebileceğine yönelik sorumuza da "doğru" yanıtını verdi.

DÜNYA ALTIN KONSEYİNE GÖRE TÜRKİYE ÜÇÜNCÜ SIRADA

2025 yılında Merkez Bankası yöneticilerinin de sıklıkla belirttiği gibi rezervlerin güçlendirilmeye çalışıldığı bir yıl oldu. Özellikle son yıllarda Dünya Altın Konseyi verilerinde de görüldüğü gibi TCMB dünyada da hatırı sayılır altın alımlarına imza atarak en çok altın alan üçüncü ülke oldu.

2025 yılı 3. Çeyrek verilerinde, geçen yılın aynı dönemine göre altın alımları yüzde 13 artarken, önceki çeyreğe göreyse yüzde 6 azalış oldu.

17 Ekim ile sona eren haftada TCMB’nin toplam rezervler, 198,4 milyar dolar olurken, altın rezervleriyse 111,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. 24 Ekim ile biten haftada altın fiyatlarındaki küresel gerilemeyle bu değerin yaklaşık 5 milyar dolar düşmesi bekleniyor.

ALTIN ALIMINI DURDURMAK NE DEMEK?

Merkez Bankası’nın altın alımını durdurması, Türkiye’deki madenlerden çıkan altınları bir süreliğine satın almaması anlamına geliyor. Normalde Türkiye’de üretilen altınları öncelikli olarak Merkez Bankası alıyor ve bu altınlar rezervlere ekleniyor. Ancak bu alımların durmasıyla birlikte madenlerde üretilen altınlar doğrudan piyasaya satılabilecek. Uzmanlara göre bu karar, hem altın ithalatına uygulanan kısıtlamalar nedeniyle zorlanan sektöre nefes aldıracak hem de Türkiye ile dünya piyasaları arasındaki fiyat farkını daraltarak iç piyasada altın fiyatlarının daha dengeli seyretmesini sağlayacak.