Trafikte kaosun bedelini halk ödüyor: çözüm değil, cezalar artıyor!

Trafik güvenliği, modern toplumların son yüzyılda en önemli sorunlarından biri hâline gelmiştir. Ülkemizde her yıl onlarca insanımız, özellikle de gençlerimiz trafik kazalarında yaşamını yitirmekte (1975 yılından günümüze 2.092 kişi) veya yaralanmaktadır.

KKTC trafiğinde gelinen son noktada, araç sayısı her geçen gün nüfustan bile hızlı artarken, yollar ve trafik güvenliğine dair sistem yaklaşımı aynı kalmaktadır. Bütüncül ve modern, çağın gereklerine uygun bir sistemle — veriye dayalı biçimde — çözümler geliştirilmediği için trafik, devasa bir sorun olarak toplumun karşısına çıkmaktadır.

Yaşadığımız bu ada yarısında, trafik sadece ulaşımı değil, insanların psikolojisini de tehdit eden bir hâl almıştır. Trafikte geçirilen sürenin uzaması, strese bağlı psikolojik sorunların artmasına, hatta kavgalara yol açmaktadır. Buna rağmen, bu sorunların her gün yaşanmasına kayıtsız kalınmakta; yetkililer, yani devlet, hâlâ trafik konusunda uzmanlaşmış ve doğrudan çözüm üreten bir daire kurmaktan kaçınmaktadır. Sadece izlemekle yetinmeleri, trafikteki çok başlılığın ve dolayısıyla sorumsuzluğun devam etmesine yol açmaktadır.

Yolların ışıklandırılması konusunda bile “belediye yapacak”, “Karayollarının sorumluluğundadır” ya da “Elektrik Kurumu halledecek” tartışmaları yaşanmakta, bu da tam bir yetki karmaşası doğurmaktadır.

Trafikte güvenlik kültürünü oluşturacak, tehlikeli durumları tanımlayarak bilimsel çözümler üretecek, eğitim materyalleri hazırlayacak bir sistem dahi kurulmamıştır. Trafik eğitimi, en kolay şekilde, bütüncül bir yaklaşımla hem ülkeye gelenlerin hem de toplumun tamamının eğitilmesiyle mümkün olabilir.

Trafik eğitiminin faydaları çok yönlüdür: Kazaları azaltır, trafik akışını düzenler, saygı ve güvenlik kültürünü geliştirir, toplumsal uyumu güçlendirir ve çevre duyarlılığını artırır. Ülke eğitim sistemine trafik derslerinin eklenmesi, sürücülerin, yayaların ve yolcuların kurallara uygun davranışlar sergilemesini sağlayarak genel risklerin azalmasına katkı koyacaktır.

Ayrıca trafik eğitimi, sürücülerin ve yayaların trafikteki davranış, anlayış ve becerilerini geliştirir.

Trafikte bir diğer önemli unsur mühendislik ve yol güvenliğidir. Bu alan, trafik kazalarının yol açtığı ölüm, yaralanma ve maddi hasarları azaltmak için bilimsel yöntem ve önlemleri kapsar. Yol tasarımları, işaretlemeler, kavşaklar, çemberlerin uygunluğu, sinyalizasyon sistemlerinin uyumu, bariyer planlaması, yol bakım ve sürdürülebilirliğinin sağlanması bu kapsamda değerlendirilmelidir.

Hız sınırlandırmaları, levhalar, emniyet kemeri kullanımı, alkol veya uyuşturucu etkisinde araç kullanılmaması gibi konular da denetimlerle desteklenmelidir. Bunlar, yol güvenliği açısından vazgeçilmez unsurlardır.

Ülkemizdeki mevcut trafik uygulamalarına baktığımızda, karşımıza kural yerine kargaşanın hâkim olduğu bir sistem çıkmaktadır. İdareciler, gerçekten kalıcı çözümler üretmek yerine “bir şeyler yapılıyor” izlenimi vermekle yetinmektedir. Üstelik bu süreçte on milyonlarca dolar harcanmaktadır.

Bir vatandaş olarak, son dönem trafik cezalarının ülke gerçeklerinden kopuk biçimde artırılmasını adil bulmuyorum. İnsanların büyük kısmı yoksullukla boğuşurken, arabasını yenilemek bir yana, lastiğini bile değiştiremeyen vatandaşlara asgari ücretin üzerinde cezalar kesmek doğru değildir.

Yaşadığımız ada yarısında, ulaşım için araç kullanmak bir lüks değil, zorunluluktur. Bu nedenle vatandaşın temel ihtiyacını cezalandırmak yerine, eğitimi ve altyapıyı güçlendirmek gerekmektedir. Nitekim sadece para toplama amacıyla hazırlanan trafik cezaları yasası, seçim döneminde birçok kişinin mağdur olacağı gerekçesiyle ertelenmişti.

Şimdi seçimler geride kaldı. Peki, bu yasa ve cezalar yeniden mi yürürlüğe girecek?

Kalın sağlıcakla ...